ნაშრომში გაშუქებულია რუსეთის იმპერიაში შემავალი ერთ-ერთი განაპირა მხარის - საქართველოს მართვა-გამგეობის სისტემის ევოლუცია XIX ს. მეორე ნახევარსა და XX ს. რევოლუციამდელ პერიოდში. ნაჩვენებია 60-იანი წლების ადმინისტრაციული რეფორმის არსი, მის საფუძველზე შექმნილი ორგანოების სტრუქტურა და ხასიათი. ასახულია ის ცვლილებები, რაც მოხდა საქართველოსა და ამიერკავკასიის მმართველობის სისტემაში 1881-1904 წლებში. გამახვილებულია ტურადღება 1905 წელს კავკასიის ადმინისტრაციული ავტონომიის აღდგენის მიზეზებზე. საკმაო ადგილი აქვს დათმობილი ქართველი თავადაზნაურობის წოდებრივ-წარმომადგენლობითი ორგანიზაციის არსს, ქართველი საზოგადოების ბრძოლას საერობო თვითმმართველობის მოპოვებისათვის .